Χημικοί τύποι ενώσεων, το λεξιλόγιο της χημείας

Οι χημικοί τύποι αποτελούν τα ανιόνταατόμωνκατιόντακοινά ζεύγημηδένμόριοπραγματικό φορτίοστοιχείασυγκροτήματα ατόμωνσυμβατική έννοιασύμβολαφαινομενικό φορτίοφορτίο του ιόντοςφορτισμένα άτομα+1+2+5-12-24 των χημικών ενώσεων.
Οι μοριακοί τύποι δείχνουν:
1. από ποια ανιόνταατόμωνκατιόντακοινά ζεύγημηδένμόριοπραγματικό φορτίοστοιχείασυγκροτήματα ατόμωνσυμβατική έννοιασύμβολαφαινομενικό φορτίοφορτίο του ιόντοςφορτισμένα άτομα+1+2+5-12-24 αποτελείται η ένωση
2. τον ακριβή αριθμό των ανιόνταατόμωνκατιόντακοινά ζεύγημηδένμόριοπραγματικό φορτίοστοιχείασυγκροτήματα ατόμωνσυμβατική έννοιασύμβολαφαινομενικό φορτίοφορτίο του ιόντοςφορτισμένα άτομα+1+2+5-12-24 στο ανιόνταατόμωνκατιόντακοινά ζεύγημηδένμόριοπραγματικό φορτίοστοιχείασυγκροτήματα ατόμωνσυμβατική έννοιασύμβολαφαινομενικό φορτίοφορτίο του ιόντοςφορτισμένα άτομα+1+2+5-12-24 της ένωσης.

Οι τύποι των ιόντων και οι ονομασίες τους

Τα ιόντα είναι ανιόνταατόμωνκατιόντακοινά ζεύγημηδένμόριοπραγματικό φορτίοστοιχείασυγκροτήματα ατόμωνσυμβατική έννοιασύμβολαφαινομενικό φορτίοφορτίο του ιόντοςφορτισμένα άτομα+1+2+5-12-24, π.χ. Na⁺, S^2-, ή φορτισμένα ανιόνταατόμωνκατιόντακοινά ζεύγημηδένμόριοπραγματικό φορτίοστοιχείασυγκροτήματα ατόμωνσυμβατική έννοιασύμβολαφαινομενικό φορτίοφορτίο του ιόντοςφορτισμένα άτομα+1+2+5-12-24, π.χ. NH₄⁺, SO₄^2-. Αυτά που έχουν θετικό φορτίο λέγονται ανιόνταατόμωνκατιόντακοινά ζεύγημηδένμόριοπραγματικό φορτίοστοιχείασυγκροτήματα ατόμωνσυμβατική έννοιασύμβολαφαινομενικό φορτίοφορτίο του ιόντοςφορτισμένα άτομα+1+2+5-12-24, ενώ αυτά που έχουν αρνητικό φορτίο λέγονται ανιόνταατόμωνκατιόντακοινά ζεύγημηδένμόριοπραγματικό φορτίοστοιχείασυγκροτήματα ατόμωνσυμβατική έννοιασύμβολαφαινομενικό φορτίοφορτίο του ιόντοςφορτισμένα άτομα+1+2+5-12-24.

Αριθμός οξείδωσης

O αριθμός οξείδωσης (Α.Ο.) είναι μία ανιόνταατόμωνκατιόντακοινά ζεύγημηδένμόριοπραγματικό φορτίοστοιχείασυγκροτήματα ατόμωνσυμβατική έννοιασύμβολαφαινομενικό φορτίοφορτίο του ιόντοςφορτισμένα άτομα+1+2+5-12-24 που επινοήθηκε για να διευκολύνει τη γραφή των χημικών τύπων.

> Αριθμός οξείδωσης ενός ατόμου σε μία ομοιοπολική ένωση ορίζεται το ανιόνταατόμωνκατιόντακοινά ζεύγημηδένμόριοπραγματικό φορτίοστοιχείασυγκροτήματα ατόμωνσυμβατική έννοιασύμβολαφαινομενικό φορτίοφορτίο του ιόντοςφορτισμένα άτομα+1+2+5-12-24 που θα αποκτήσει το άτομο, αν τα ανιόνταατόμωνκατιόντακοινά ζεύγημηδένμόριοπραγματικό φορτίοστοιχείασυγκροτήματα ατόμωνσυμβατική έννοιασύμβολαφαινομενικό φορτίοφορτίο του ιόντοςφορτισμένα άτομα+1+2+5-12-24 ηλεκτρονίων αποδοθούν στο ηλεκτραρνητικότερο άτομο. Αντίστοιχα, αριθμός οξείδωσης ενός ιόντος σε μια ιοντική ένωση είναι το ανιόνταατόμωνκατιόντακοινά ζεύγημηδένμόριοπραγματικό φορτίοστοιχείασυγκροτήματα ατόμωνσυμβατική έννοιασύμβολαφαινομενικό φορτίοφορτίο του ιόντοςφορτισμένα άτομα+1+2+5-12-24 του ιόντος.

Για τον υπολογισμό των αριθμών οξείδωσης στοιχείων σε ενώσεις ακολουθούμε τους παρακάτω πρακτικούς κανόνες:

1. Κάθε στοιχείο σε ελεύθερη κατάσταση έχει Α.Ο. ίσο με ανιόνταατόμωνκατιόντακοινά ζεύγημηδένμόριοπραγματικό φορτίοστοιχείασυγκροτήματα ατόμωνσυμβατική έννοιασύμβολαφαινομενικό φορτίοφορτίο του ιόντοςφορτισμένα άτομα+1+2+5-12-24.
2. To H στις ενώσεις του έχει Α.Ο ίσο με ανιόνταατόμωνκατιόντακοινά ζεύγημηδένμόριοπραγματικό φορτίοστοιχείασυγκροτήματα ατόμωνσυμβατική έννοιασύμβολαφαινομενικό φορτίοφορτίο του ιόντοςφορτισμένα άτομα+1+2+5-12-24, εκτός από τις ενώσεις του με τα μέταλλα (υδρίδια) που έχει ανιόνταατόμωνκατιόντακοινά ζεύγημηδένμόριοπραγματικό φορτίοστοιχείασυγκροτήματα ατόμωνσυμβατική έννοιασύμβολαφαινομενικό φορτίοφορτίο του ιόντοςφορτισμένα άτομα+1+2+5-12-24.
3. To F στις ενώσεις του έχει πάντοτε Α.Ο ίσο με ανιόνταατόμωνκατιόντακοινά ζεύγημηδένμόριοπραγματικό φορτίοστοιχείασυγκροτήματα ατόμωνσυμβατική έννοιασύμβολαφαινομενικό φορτίοφορτίο του ιόντοςφορτισμένα άτομα+1+2+5-12-24.
4. To O στις ενώσεις του έχει Α.Ο ίσο με ανιόνταατόμωνκατιόντακοινά ζεύγημηδένμόριοπραγματικό φορτίοστοιχείασυγκροτήματα ατόμωνσυμβατική έννοιασύμβολαφαινομενικό φορτίοφορτίο του ιόντοςφορτισμένα άτομα+1+2+5-12-24, εκτός από τα υπεροξείδια (που έχουν την ομάδα -O-O-), στα οποία έχει -1, και την ένωση OF₂ (οξείδιο του φθορίου), στην οποία έχει ανιόνταατόμωνκατιόντακοινά ζεύγημηδένμόριοπραγματικό φορτίοστοιχείασυγκροτήματα ατόμωνσυμβατική έννοιασύμβολαφαινομενικό φορτίοφορτίο του ιόντοςφορτισμένα άτομα+1+2+5-12-24.
5. Τα αλκάλια, π.χ. Na, K, έχουν πάντοτε Α.Ο. ανιόνταατόμωνκατιόντακοινά ζεύγημηδένμόριοπραγματικό φορτίοστοιχείασυγκροτήματα ατόμωνσυμβατική έννοιασύμβολαφαινομενικό φορτίοφορτίο του ιόντοςφορτισμένα άτομα+1+2+5-12-24, και οι αλκαλικές γαίες, π.χ. Ba, Ca, έχουν πάντοτε Α.O. ανιόνταατόμωνκατιόντακοινά ζεύγημηδένμόριοπραγματικό φορτίοστοιχείασυγκροτήματα ατόμωνσυμβατική έννοιασύμβολαφαινομενικό φορτίοφορτίο του ιόντοςφορτισμένα άτομα+1+2+5-12-24
6. To αλγεβρικό άθροισμα των Α.Ο όλων των ατόμων σε μία ένωση είναι ίσο με το ανιόνταατόμωνκατιόντακοινά ζεύγημηδένμόριοπραγματικό φορτίοστοιχείασυγκροτήματα ατόμωνσυμβατική έννοιασύμβολαφαινομενικό φορτίοφορτίο του ιόντοςφορτισμένα άτομα+1+2+5-12-24.
7. To αλγεβρικό άθροισμα των Α.Ο όλων των ατόμων σε ένα πολυατομικό ιόν είναι ίσο με το ανιόνταατόμωνκατιόντακοινά ζεύγημηδένμόριοπραγματικό φορτίοστοιχείασυγκροτήματα ατόμωνσυμβατική έννοιασύμβολαφαινομενικό φορτίοφορτίο του ιόντοςφορτισμένα άτομα+1+2+5-12-24.

Παράδειγμα 2.4
Να υπολογισθούν οι αριθμοί οξείδωσης:
α) του S στο θειικό οξύ (H₂SO₄)
β) του P στο φωσφορικό ιόν (PO₄^3-).
ΑΠΑΝΤΗΣΗ
α) Οι αριθμοί οξείδωσης για το H είναι +1 και για το O είναι -2, άρα έχουμε:
ανιόνταατόμωνκατιόντακοινά ζεύγημηδένμόριοπραγματικό φορτίοστοιχείασυγκροτήματα ατόμωνσυμβατική έννοιασύμβολαφαινομενικό φορτίοφορτίο του ιόντοςφορτισμένα άτομα+1+2+5-12-24(+1) + x + ανιόνταατόμωνκατιόντακοινά ζεύγημηδένμόριοπραγματικό φορτίοστοιχείασυγκροτήματα ατόμωνσυμβατική έννοιασύμβολαφαινομενικό φορτίοφορτίο του ιόντοςφορτισμένα άτομα+1+2+5-12-24(-2) = O => x = +6
β) Για το O ο αριθμός οξείδωσης είναι -2, άρα έχουμε:
x + ανιόνταατόμωνκατιόντακοινά ζεύγημηδένμόριοπραγματικό φορτίοστοιχείασυγκροτήματα ατόμωνσυμβατική έννοιασύμβολαφαινομενικό φορτίοφορτίο του ιόντοςφορτισμένα άτομα+1+2+5-12-24(-2) = -3 => x = ανιόνταατόμωνκατιόντακοινά ζεύγημηδένμόριοπραγματικό φορτίοστοιχείασυγκροτήματα ατόμωνσυμβατική έννοιασύμβολαφαινομενικό φορτίοφορτίο του ιόντοςφορτισμένα άτομα+1+2+5-12-24, δηλαδή, ο Α.Ο. του P στο φωσφορικό ιόν είναι ανιόνταατόμωνκατιόντακοινά ζεύγημηδένμόριοπραγματικό φορτίοστοιχείασυγκροτήματα ατόμωνσυμβατική έννοιασύμβολαφαινομενικό φορτίοφορτίο του ιόντοςφορτισμένα άτομα+1+2+5-12-24.