ΧΗΜΕΙΑ Α' ΕΠΑ.Λ. - 2.3.3 Γενικά για το χημικό δεσμό: Ατομική ακτίνα - Είδη χημικών δεσμών

Άσκηση Συμπλήρωσης Κενών από την Κωνσταντίνα Πάσχου

Συμπληρώστε τα κενά και πατήστε το κουμπί "Έλεγχος" που βρίσκεται στο τέλος.
   Ηλεκτραρνητικότητα      αμετάλλου      ανιόντων      ανομοιόμορφη κατανομή      απλό      αριστερά      αρνητικό      αύξηση      δεξιά      διπλό      δύσκολα      ετεροπολικός      εύκολα      ηλεκτραρνητικότερο      ηλεκτρονίων      ηλεκτρονιακοί τύποι      θετικό      ιοντικούς κρυστάλλους      κάτω      κατιόντων      κοινά ζευγάρια      μείωση      μεγάλη      μεγάλο      μεγαλύτερο      μετάλλου      μη πολωμένο      μικρή      μικρότερο      μορίου      ομοιοπολικού      ομοιοπολικός      ομοιόμορφη κατανομή      πάνω      πολωμένος      τριπλό      χημικός τύπος   
ΧΗΜΕΙΑ Α' ΕΠΑ.Λ. - 2.3 Γενικά για το χημικό δεσμό: Ατομική ακτίνα (το μέγεθος του ατόμου)

Όσο πιο μικρό είναι ένα άτομο, τόσο πιο χάνει ηλεκτρόνια ή τόσο πιο παίρνει ηλεκτρόνια ( έλξη των ηλεκτρονίων από τα πρωτόνια του πυρήνα).
Αντίθετα, όσο πιο μεγάλο είναι ένα άτομο, τόσο πιο χάνει ηλεκτρόνια ή τόσο πιο παίρνει ηλεκτρόνια ( έλξη των ηλεκτρονίων από τα πρωτόνια του πυρήνα).

> Κατά μήκος μιας περιόδου η ατομική ακτίνα ελαττώνεται από τα προς τα .
> Σε μία ομάδα η ατομική ακτίνα αυξάνεται από προς τα .

ΧΗΜΕΙΑ Α' ΕΠΑ.Λ. - 2.3 Γενικά για το χημικό δεσμό: Είδη χημικών δεσμών

Υπάρχουν δύο βασικά είδη χημικών δεσμών, ο ιοντικός ή δεσμός και ο δεσμός.

>> O ιοντικός ή ετεροπολικός δεσμός, αναπτύσσεται μεταξύ ετεροατόμων, συνήθως μεταξύ ενός (στοιχείου δηλαδή που έχει την τάση να αποβάλλει ηλεκτρόνια) και ενός (στοιχείου δηλαδή που έχει την τάση να προσλαμβάνει ηλεκτρόνια). O δεσμός αυτός απορρέει από την έλξη αντίθετα φορτισμένων ιόντων, (που είναι θετικά φορτισμένα) και (που είναι αρνητικά φορτισμένα). Τα ιόντα αυτά σχηματίζονται με μεταφορά , π.χ. από το μέταλλο στο αμέταλλο.

Κατά το σχηματισμό ιοντικού δεσμού μεταξύ δύο ατόμων, το ένα άτομο αποβάλλει 1 έως 3 ηλεκτρόνια, παίρνοντας έτσι τη μορφή κατιόντος ( ιόν). Αντίθετα, το άλλο άτομο προσλαμβάνει 1 έως 3 ηλεκτρόνια, παίρνοντας έτσι τη μορφή ανιόντος ( ιόν). Τα ιόντα που σχηματίζονται έλκονται μεταξύ τους με ηλεκτροστατικές δυνάμεις Coulomb και διατάσσονται στο χώρο σε κανονικά γεωμετρικά σχήματα, τους .

Η αποβολή ενός ηλεκτρονίου από ένα άτομο Li οδηγεί σε της ατομικής του ακτίνας. Γι' αυτό και τα κατιόντα έχουν πάντοτε μέγεθος από τα αντίστοιχα ουδέτερα άτομα. Αντίθετα, η πρόσληψη ηλεκτρονίου από ένα ουδέτερο άτομο οδηγεί σε της ατομικής του ακτίνας, γι' αυτό και τα ανιόντα έχουν πάντοτε μέγεθος από τα αντίστοιχα ουδέτερα άτομα.

Στις ιοντικές ενώσεις ΔΕΝ υπάρχει η έννοια του . O , π.χ. NaCl, δείχνει την απλούστερη ακέραια αναλογία κατιόντων και ανιόντων στον κρύσταλλο.

>> Ομοιοπολικός δεσμός

Όταν η χημική ένωση δεν περιλαμβάνει μεταλλικό στοιχείο, το απαιτούμενο ποσό ενέργειας για την εξαγωγή ηλεκτρονίων είναι πολύ , και επομένως ο σχηματισμός ιοντικής ένωσης είναι μάλλον αδύνατος. Συνήθως, στις περιπτώσεις αυτές, τα άτομα διατηρούν τα ηλεκτρόνιά τους και σχηματίζουν ηλεκτρονίων.

Όταν δύο γειτονικά άτομα κατέχουν από κοινού ένα ζευγάρι ηλεκτρονίων, λέμε ότι συνδέονται μέσω ενός δεσμού.
To κοινό αυτό ζευγάρι ηλεκτρονίων δεν περιορίζεται σε ένα άτομο, αλλά απλώνεται σαν δίχτυ, περιβάλλοντας και τα δύο άτομα. Επίσης, είναι δυνατόν τα άτομα να μοιράζονται περισσότερα από δύο ηλεκτρόνια. Κατά συνέπεια, τα άτομα είναι δυνατό να συνδέονται με δεσμό (ένα κοινό ζευγάρι ηλεκτρονίων) ή με δεσμό (δύο κοινά ζευγάρια ηλε-
κτρονίων) ή με δεσμό (τρία κοινά ζευγάρια ηλεκτρονίων).

Οι παραστάσεις που δείχνουν την κατανομή των ηλεκτρονίων σθένους στο μόριο, καθώς και το σχηματισμό των ομοιοπολικών δεσμών, ονομάζονται .

στοιχείου ονομάζεται η τάση του ατόμου στοιχείου να έλκει ηλεκτρόνια, όταν αυτό συμμετέχει στο σχηματισμό πολυατομικών συγκροτημάτων.

Av τα άτομα που σχηματίζουν τον ομοιοπολικό δεσμό είναι όμοια μεταξύ τους, όπως π.χ. στο μόριο του Η2, τότε το κοινό ζεύγος ηλεκτρονίων του ομοιοπολικού δεσμού έλκεται εξ ίσου από τους πυρήνες των δύο ατόμων, οπότε έχουμε του κοινού ζεύγους των ηλεκτρονίων μεταξύ των δύο ατόμων. Στην περίπτωση αυτή
έχουμε ένα μη πολικό () ομοιοπολικό δεσμό.

Όταν τα άτομα του μορίου είναι διαφορετικά, π.χ. στο μόριο του HCl, το κοινό ζεύγος των ηλεκτρονίων έλκεται περισσότερο από το άτομο, π.χ. Cl. Έτσι, έχουμε του κοινού ζεύγους των ηλεκτρονίων, με μεγαλύτερο ποσοστό προς την πλευρά του ηλεκτραρνητικότερου (π.χ. Cl). Στην περίπτωση αυτή ο δεσμός ονομάζεται πολικός () ομοιοπολικός δεσμός.
Όσο μεγαλύτερη είναι η διαφορά ηλεκτραρνητικότητας μεταξύ των ατόμων, τόσο πιο είναι ο ομοιοπολικός δεσμός.